Kaban ni Inting Botikol (JSL): ESPIYA SI PEDRING

“Oy, Pedring, nganong naghukdong ug nanampiling ka man diha sa may bentana mora man kag namatyan og iring,” singgaak pa ni Tuding ning sayong kabuntagon samtang nagdegamo siya sa ilang pamahaw nga tinolang isdang andohaw ug kan-on mais.

May anak silang usa ka buok nga si Kordapya apan layo na siya sa ilaha kay naminyo man og taga Leyte.

“Ada, naghanduraw lang ko panahon ba sa gubat kaniadto nga imbis maggirilya ko batok sa mga Hapones nakig-abin naman hinon ko nila isip usa ka espiya,” tubag ni Pedring ngadto sa iyang asawa nga naghuyop sa kayo sa ilang abuhan.Sa tuig 1943, ang mga Hapon maoy nagmando sa atong nasud ug daghan sa atong mga kaigsoonan ang ilang gipamatay gumikan sa pagduda nga sila girilya ug kaaway sa ilang panggobyerno.

Ang mga espiya kon undercover agent dako kaayo’g papel mahitungod niining buntaga.

Adunay buyot nga may duha ka buok lungag dapit sa mga mata ang isul-ob sa ulo sa usa ka undercover agent ug depende lang niya kun kinsa ang iyang itudlo nga kaaway sa mga Hapon.

Usa na si Pedring niini kay nasuod man niyang higala kadtong Kapitan sa mga Hapon sa ilang dapit nga si Tomoyoki Hayashi. Lakip sa gipapatay niya mao si Pascual ang iyang karibal sa gugma ni Agata.

Gibutangbutangan niya ang biktima nga suod kaayo sa mga girilya ug mao usab ang tighatagan og mga pagkaon ngadto kanila sa bukid. Wala makaeskapo sa kamatayon ang managtiayon nga si Sabas ug Salud nga hingpit mga kaaway sa iyang mga ginikanan kabahin sa yuta.

“Maayo ka Pedring, bilib kaayo ko nimo kay tabang gyud ka sa mga Hapones. Matag karon ug unya hatagan ko ikaw og mga linatang pagkaon ug sigarilyo nga gikan sa Tokyo,” nagpasunding sa handurawan ni Pedring ang mga pulong sa iyang amigong opisyal sa mga Hapon.

Si Pedring 

Apan napildi ang Japan sa gira ug sa pagkalinaw gibilanggo kadtong mga collaborators ug mga espiya sama ni Pedring. Gumikan sa kalooy, mipakanaug og amnesty kon pagpasaylo si Presidente Manuel Roxas kaniadtong Enero 28, 1948.“Kun dili pa ko usa ka espiya sa mga hapon, makadawat unta ko’g   backpay ug uban pang matang sa benepisyo nga gikan sa gobyerno. Maayo pa si Pare Basyo kay hangtud karon may pensiyon pa matag bulan nga madawat,” nagpanglingolingo ug nagbasul siya.

“Mangaon na kita. Andam na ang mga pagkaon sa lamisa. Dali na Pedring samtang init pa ang sabaw sa tinuwang isda,” agda pa ni Tuding ngadto sa iyang bana nga nahapugwat gikan sa halawom niyang paghanduraw ning masanag nga kabuntagon. (Katapusan)






(Bug-os ang pasalamat sa  KAHAYAG  ngadto sa nagsulat sa  sugilagming  nga si  JENNER S. LOBEDICA. Nagtakuban siya sa pangalan, "Inting Botikol".  Usa siya ka magsusulat sa mga lokal nga peryodiko sa dakbayan sa Sugbo  isip magtatampo ug mga binisayang artikulo ug  uban pang mga tagik sama sa sugilagming.  Nagsugod siya sa iyang panulat sa tuig 1982. Gradwado siya sa kursong abogasya sa University  of San Jose Recoletos).