ANG KARIBAL

Si  Mario ug  Manuel,  gipakatawo nga nagbaton ug tagduha ka alimpo. Pulos naghupot ug kaisog nga dili hitupngan. Wala silay giatrasan nga sambunot sa kumo kon adunay magsurang-surang.  Managsilingan sila sa Sitio Bato Carbon. 

Sa pagligid sa panahon,  nahimong mga ulitawo silang duha si Mario ug Manuel.  Niabot ang panahon  nga gibati na sila ug kaibog. Ang problema, usa lamang ka binuhat ang nakapapitik sa ilang  tagsa-tagsa  ka kasingkasing.  Si Claire, ang  nag-inusarang  anak nila ni Noy  Pidot manananggot ug  Nang Tinang  tambalan nga  mas nailhan sa angga nga “Tinang  Tutok”.   Tutokan lang  ni Nang Tinang ang iyang tambalan ug iya dayong sultian sa sakit.  Human iyang  tagaan sa ngalan sa  dahon sa tanom, pabukalan kini  ug  tubig ug  dayon  ipainom. 

“Man, mahimo ba nga magsabot-sabot ta sa adlaw sa pamisita ni Claire. Istrikta man gud kaayo si Nang Tinang.  Dili mobiya sa kiliran ni Claire.  Unya kusog kaayo motutok.   Padunggon ko nga wala kuy trabaho.  Maghunahuna man gud ko matag bisita  nako ni Claire nga maglisod kug buhi niya kon maminyo mi. Wala koy trabaho. Makamao gyud si Nang Tinang mobasa ug  hunahuna.” mahinangpung pulong ni Mario nga nagpaabot sa tubag ni Manuel.

 “Walay problema Mar, suod gud ta.  Gawas nga kusog si Nang Tinang motutok.  Kanunay pud kong mabadlongan niya  nga binastos kuno akong tuyo. Unsaon, mubo man gud kaayo ang isul-ob ni Claire nga sayal. Mao nga maglain akong hunahuna matag atubang namo.” tubag ni Manuel nga nagwangsa sa kahimuot samtang nagsaysay ngadto ni Mario.

Paglabay sa tulo  ka bulan, nakalitan si Manuel sa iyang nabati. “Kaslonon na si Claire ngadto ni Mario. Mabdos na man gani. Mao nga gidali ang paghukom sa ilang kasal. Nauyonan man pud sa ginikanan ni Claire si Mario.  Nakasulod man gud si Mario ug  trabaho pagkabasurero.” pulong  pa  ni Nang Pilar, inahan ni Manuel. Nailo na si Manuel sa amahan.  Nakasal gayud sila si Mario ug Claire.  Gikuninitan sa mga silingan ang kumbira. Matinagdanon kaayo ug wala mausab si Mario, apan si Manuel dili na managad. Kanunayg mug-ot ug magpabikil.

“Nalupigan ko ni  Mario. Nagtuo ko nga maangkon ko na si Claire. Naunhan man hinuon ko. Nagtuo ko nga hinay siya ug dugo. Kanunay man unta nga   basa akong buhok sa gel nga maayo  nakong pagkahinapay nga pinabarog.  Dagko man unta kaayo akong kuwintas nga hinuwaman matag bisita.   Apan nalutsan ko. Puslan man, maghubog  ko.” tuaw ni Manuel sa kaugalingon.  “Beer pa day.” dayong kihat ni Manuel sa silbedora sa imnanan sa iskina Pelaez.

 Hapit matunga sa kahon na ang nahurot niyang giinom. Nakautang siya sa pananghid nga para pamugas sa tigpatanto nga si Gorio  sa Mabini, apan gihurot niya sa inom.   Wala maminyo si Manuel. Nagpabilin nga naglunang sa bisyo sa  pagkapalahubog. Dili magdugay sa iyang panarbaho.  Kanunayng lab-as sa iyang hunahuna ang  iyang kasina ug kayugot ngadto ni Mario.

Wala dahoma.  “Nay, unsaon man nako niini. Wala tay salapi nga ikapatambal nimo. Mangita sa ko ug kahulaman.”  naghilak si Manuel nga nananghid sa masakitong inahan.    Buntag pang nilakaw si Manuel  ug kilom-kilom nang nakauli. Minghoy. “Daw naa may tawo lain sa balay.” nahibulong nga pamulong  ni Manuel. Paghitangka niya sa ganghaan. “Manuel, maayo kay naabot naka.  Dia sila si Mario, Claire ug si Tinang Tutok. Gitabang ko nila ganina. Naglisod kog ginhawa. Gitutokan ko ni Tinang   ug  gipainom dayon kug  tubig sa pinabukalang  dahon sa bayabas. Sus,  panohot ra diay akong sakit.” Malipayong pamulong ni Nang Pilar.

“Man, nasayod ko nga nasakit si Nanay nimo. Ug nanginahanglan mo ug tabang. Among siyang gitabang ganina.” wala na makalihok pa  si Manuel. Giagbayan siya ni Mario.  Dili layo  si Claire nga mapahiyomong nagsud-ong kanilang duha.  Nitubod ang luha sa kalipay ni Manuel. Ang pinangga niyang inahan, gitabangan  ni Mario. Ang  karibal niya sa gugma. (KATAPOSAN).








(Nigawas sa unang higayon kining maong sugilagming sa Patnubay Online (website), Patnubay.org,  kaniadto sa isyo  Enero 4, 2012,  nataran kini  sa  mga magsusulat nga OFW's   ug  sa  BISDAK Magasin, isyo Marso 16-31, 2012, publikasyon sa SUNSTAR Publication Network, www.sunstar.com.ph.,  mugawas kaduwa matag bulan)