SUGBA TUWA KILAW

sinugba

Ang   badlis   sa  kapalaran,   nahimo  aron  mohatag  ug pahimangno.  Mohatag kini ug lamdag aron tugkaron ang ataon ug walay kasiguroan nga ugma damlag.  Sama sa gugma,    kini dili mahibaloan  nga  moturok,   mogitib   ug moulipon na  kanimo.      Kanunay kang   magduhiraw   ug damanon   hangtod nga imong mapalgan ang tubag sa kahaw-ang nga imong gibati.   Mao kini ang gugma ni Tonying ngadto ni Carla.

tinuwa

Si   Tonying   maoy   hulagway  sa   malipayong binuhat  nga  puno   sa   kadasig  ug  pagmaya.  Batid siyang molitok sa mga pulong nga makapalugwa sa kwarta sa pinakatihik nga tawo  nga  iyang  baligyaan sa nagkadaiyang galamiton sa panimalay  isip ahente. Matag abot niya sa kamerkadohan, hapit na lang kumpayotan si Tonying sa mga pumapalit.   Halinon kaayo ang iyang tawas,  lugod, bairan, palo-palo ug tadtaran. 

kinilaw

“Tonying, patadtara ko bi!.”  basa kaayo paminawon ang  singgit ni Gloria Labandera samtang namintana nga nagtan-aw ni Tonying nga gitapuk-an sa mga pumapalit sa iskinita sa Pasil. “Saba diha  Gloria,  walay  libre  rong panahona. Gusto ka, palita  ning  tadtaran  nako,  aron makatadtad  ka.” tubag ni Tonying nga nagpahiyom. Sayod siya nga gikomedyahan lang siya ni Gloria nga nagpadungog ug kaikag  sa iyang tadtaran  inay unta sa iyang  palo-palo kay mao man kini ang gamitonon pagpanglaba. 

“Nying, hapit sa diri. Init kaayo akong mga luto. Ang imong paborito nga kinilawng litob.  Balhiboon ra ba kaayo ni.” nadapit ang pagtagad ni Tonying sa sampit  ni Carla,  ang tag-iya sa kan-anan  nga  namaligya ug sinugba, tinuwa ug kinilaw kon  SU-TU-KIL. “Sige, Carla anha ko maniudto”  pulong ni Tonying.

Sa mga kan-anan sa Pasil,  inila kaayo si Carla sa  iyang  pagkamaayong   moluto.  Daghan  ang nag-ingon,   kon makatilaw ka sa  iyang  linutoan,   siguradong  kanunay  ka  nang   magpangita   niini.   Lamian  kaayo  ang  mga  pagkaon. Usdong ang  takos  sa  mais  nga   kan-on.   Sugwak  ang  sabaw  sa  panaksan  nga  ihatag  libre  kon makuwangan ka. 

Apan lahi si Tonying.  Dili  siya hingaon sa sinugba ug tinuwa.  Pero  grabe    siya   makalampurnas   ug  kitkit,  sup-sup ug   higop   sa  nagkadaiyang  kinhason nga kinilaw  nga  andamon ni  Carla  matag  paniudto  niya  sa  kan-anan  niini.  Mas   dako   ang  tug-ab  sa   kabusog  ni  Tonying  kon  makaandam si Carla sa paboritong   kinilawng   bungoton   nga  litob. 

“Carla  sakto kaayo sa timpla ang kinilawng litob.  Dia koy dalang  rambotan, mangaon hinuon ta. Nakapalit ko ganina balig tunga sa kilo. Ganahan  pud  kaayo ko ining  prutasa kay  bungoton   sama sa litob, he he.”   dala tingsi nga pamulong ni Tonying.

bisan pa sa kusog nga ulan, nakigkita si Tonying ni Carla

“Nying,   makalingaw  man ka oi.  Sa  akong  tan-aw  nimo    mura   ka man   ug   walay busganan   kon     mokaon ka    ug      kinilaw.”  mapahiyomon  kaayo si Carla nga nagsud-ong ni Tonying nga pwerting nakahagpat sa iyang platito nga gisudlan ug litob.  “Pun-an pa tika ug laing takos?    pangutana ni Carla. “Ah, husto na, ikalima na ning order nako” dayong lad-ok sa bugnaw kaayong   tubig  sulod sa baso  nga gibutang ibabaw sa  lamesa nga iyang gikan-an.   Nagkadusingot  si Tonying labi na nga pwerti siyang nakabutang ug sili sa kinilaw.

“Nying,   hapit   nya  diri sa kan-anan karong gabii. Naa koy tuyo nimo.”  pulong ni Carla ngadto ni Tonying samtang naghatag na kini sa sukli.

naghulat si Carla ni Tonying

Pagkabii.  “Nalangan  gyud ko.  Unsaon kusog man gud ang ulan ug  taas ang tubig sa baha nga nisuyla  sa tulay sa dalan Panganiban.  Pasado alas  diyes  na ron  sa kagabhion. Bahala na ug nabasa ko, nakasaad man gud ko ni Carla nga mobalik.”  namulong si Tonying sa kaugalingon. Human ug toktuk,   naghuwat siya  nga maablihan ang   ganghaan sa kan-anan nga mao ra pud ang pinuy-anan ni Carla.  

“Nying, kaluoy gud nimo. Basa kaayo ka”  mabalak-ong tingog ni Carla human maablihi si Tonying.

“Ah, walay problema Carla, dia pa man kuy trapong lingin  nga tagmamiso, ako  ning  gamitonon  para  pahid  sa  akong  mga baligya. Dili  pa man kaayo ni abogon. Mao ni akong itrapo.” pulong ni Tonying dayong bagnos sa trapong lingin  sa iyang nawong.

“Unya abogon man kaha na Nying?”   nangutana si Carla.

“Ayaw kabalaka kay mawala ra ang abog sa trapo human nako ug trapo sa akong nawong, malimpyo ra ni.”   pulong ni Tonying samtang nagpadayon pagtrapo.  “Ngeek!.” Nakabuhi ug pahiyom si Carla sa palusot nga pasiaw  ni Tonying.  

     

“Maayo kay naabot naka Nying. Naghuwat gyud ko nimo. Nasayod ko nga dili ko nimo pakyason sa pakigkita nako.”  ni Carla nga magul-anon.

“Dili nako masulti nimo ang hinungdan sa akong paglakaw.   Magpasalamat lang ko nimo Nying sa tanan nimong kaayo ngari nako.    Dili ko gayud ikaw makalimtan.”   pamilinbilin nga pulong ni Carla.

Wala  dayon  makalihok si Tonying.  Dili   siya  makapabuhagay sa singgit sa iyang pagbati matag higayon nga magkatinutokay na silang duha ni Carla.  Nagdanguyngoy  ang  iyang  kasingkasing.  Duol ra unta si Carla apan daw sa layo kaayo kining  kab-oton kon suknaon na niya ang iyang kaugalingon aron palitokon sa pulong gugma.  Ang bul-og sa nag uros-uros niyang kaibog  ngadto ni Carla nagpabilin  nga  nagbukal  sa  kinahiladmang bahin  sa  iyang  galamhan ug dugay na kini.

“Molalin nako sa dakbayan sa Manila Nying.  Ug pag-ayo-ayo na lang  ha sa imong pagka-ahente.   Mingawon man gud ko nimo. Ang imong pagkakomedyante, pagka-manggihatagon, ug pagkakusog mangilaw dili  gayud nako makalimtan.  Ikaw ra  ang  dili mangutang sa akong mga kustomer   ang uban dinhi  masuko ug dili pautangon.   Basta lahi ka sa uban”.   

Wala  na magtan-aw si  Carla ngadto ni Tonying. Iyang giliraw ang mga mata sa kisame. Nahutdan na siya sa iyang igsusulti pa.  Masub-anon si Carla.

“Kalayo ba nimo ug tinan-awan Carla.   Kon mahimo   anhi ka  na lang  dinhi  sa  Pasil.  Kay   aron  magkakita  ta  kanunay” wala   mapugngi  ni  Tonying  ang  iyang kaugalingon,  daw gikumot  ang  iyang   kasingkasing  sa  paghunahuna  nga mopalayo na diay si Carla.  Kanunay   siyang  gitukmod  sa  iyang pagbating   kaibog ni Carla apan    kanunay   pud  siyang   nagmagahi sa  paglitok sa mga pulong nga iyang gitagoan sa iyang kasingkasing.   Talawan  si  Tonying  sa   natad   sa    gugma.

wala tuyoa nagakos ni Carla si Tonying...

 Sa kalit lang nilanog   ang   masipang liti. Nakalitan silang duha.  Wala tuyoa nagakos ni Carla si Tonying.  Si Tonying  usab  nga  utrong   taslakan, nakagakos ni Carla.  Nagsugat ang  kainit sa ilang mga lawas.  Dala  sa   nagsagol  nga  kawili  sa  usag-usa,    niturok  sa  hunahuna ni Tonying ang paghatag ug pabawon ngadto sa babaye nga maoy nahan-okan sa iyang tumang kaibog.  Gikawhat niya  ang  switch  sa  suga.    Iyang  gipalong.

“Nying, unsa man  ning akong nahinulan? Nag-igdal nga nanghuyatid.  Dili  ni  bitin?  Pagkangitngit ba.  Namawong man ka sa suga.”   mabalak-ong pulong ni  Carla.  “Ayaw kabalaka Carla. Ang  imong nahinulan mao  ang  akong abyan  nga magbalantay.      Andam  kanang   mosugot  sa awhag sa akong pagbati.    Mao ra gayud kana ang  akong  mahatag  nimo  nga  pabawon   Carla. Yano  apan  kinasingkasing.”   puno sa kainit sa gugma ang mga pulong ni  Tonying. 

pwerting pagkagum-os sa habol ug unlan sa higdaanan

Wala  madugay,   gibugkos ang galamhan nila ni Tonying ug Carla sa mainitong kaibog sa usag usa. Pwerting pagkagum-os sa habol ug unlan sa higdaanan.    Nahimo   kining  saksi   sa   kalandrakas  sa   kagabhion.  Gibanlas   sila   si Tonying ug Carla  sa bul-og  sa  kainit  sa  usag  usa  samtang    nagpadayon ang   pagbunok   sa  ulan.  

Tulin nga niligid ang panahon,   kanunayng giduaw si Tonying sa tam-is nga pahiyom  ug paraygon nga tingog ni Carla.  “Carla, hain ka? hain ka?    mga  pangutana  ni  Tonying  sa  kaugalingon nga maoy mosugat sa iyang alimpatakan matag buntag sa iyang pagmata.   

Sayod si Tonying,  wala  nay  laing binuhat nga  sama ni  Carla.  Usa ka hapon niana,  samtang  nagpungko  si Tonying sa bangketo sa iyang higalang limpya-butas nga si Boy Agtang sa dalan Colon ug nagkalingaw ug usap   sa halang  nga mani nga iyang   napalit   duol sa iyang gilingkuran,     natugaw siya. 

“Ikaw ba si Tonying?  Nabati niya ang tingog nga nangutana.

“O ako” tubag ni Tonying. 

“Sulod diri sa kan-anan. Gipatawag ka sa akong agawon. Nakakita siya nimo. Anaa siya sa sulod.”  pulong sa tawo.

Gitan-aw ni Tonying ang kan-anan nga gidulngan sa niduol niya. Sa ibabaw niini iyang nakita ang karatula. “SUGBA TUWA KILAW”.

Nahimuot   si  Tonying.  Wala man gud siyay tuyo nga mokaon   sulod sa maong kan-anan.    Sukad   nahimuwag   si   Carla kaniya,   wala   na  gayud  siya batia  pa ug kaikag  mga mosulod  sa  mga  kan-anan   nga   sama  niini.   Wala  nay   mas lamian   pa  sa  kinilaw  nga   iyang   natilawan   nga  linuto ni Carla. 

“Ako   lang   ning  sudlon,   basin   pa ug   mahimo   nakong suki   ang  tag-iya   sa   kan-anan  labi   na   sa   akong   baligya   nga  bairan  ug tadtaran.” tuaw ni Tonying sa kaugalingon dayon sunod sa tawo nga niagni niya pasulod. 

 Sa dihang nakasulod na siya,   nakalitan  si   Tonying   sa iyang nakita.    Namarog   ang   balhibo   sa  iyang tingkoy. Nibukot  niya   ang   kahingangha.  Dili   siya   makasabot  kon unsay  buhaton  ug  labaw  pang  dili  siya  makatuo  sa iyang nakita.  Nakatibi   siya   nga  nagpamahit  sa   iyang   mga   ngabil.  

“He, he, Nying, salamat  kaayo nga nagkita ta pag-usab.  Nalantawan   man  gud  tika  diha sa aseras tungod niining akong kan-anan.  Klaro kaayo ka nako. Wala  ka  mausab. Ambongan  ka gihapon. Ang  imong  bigote  nagpabilin  nga maayong pagkatupi.”   malipayong babaye nga namulong ang nakita ni  Tonying. Nagkugos kini ug bata.

“Carla,  ikaw   ba kini!.   Ug nanganak   na   diay  ka? Naminyo na ka??  pusot-pusot ang pangutana ni Tonying. “Oo, ako ni”   Sayag   kaayo   ang   panagway   ni   Carla.

“Paglakaw nako kaniadto. Nakigkita ko sa akong uyab nga Turko nga akong gikaila sa facebook. Unsaon nga dili ka man gayud  makamao  mosulti sa  imong gibati. Apan sa dihang nagkita na mi. Nausab  ang iyang   pag-tan-aw nako. Ako man gud  siyang gipahibalo nga kon kami gayud ang magdayon, dili nako mahatag niya ang akong kasingkasing. Tungod sa akong pagkamatinud-anon, gitagaan ko niya ug daghang kwarta.  Ug ikaw Tonying ang binuhat nga akong gipangita.” puno sa kamingaw nga pamulong ni Carla.

Nitutok si Tonying sa bata. “Carla,  ang  imong  bata  nga  gikugos. Kandiison ug medyo pution. Liwat man ni nako” usisa ni Tonying.

“Sus,  kanimo  Tonying, ato ning anak oi.  Nalimot ka. Sa subra nimong pagkahingaon ug kinilaw nga bungoton  hasta akong bingkang tinan-ogan imong gikilaw  pagpananghid nako nimo. Imo kong gipabawnan.”  dala sulirap nga tinan-awan ang gibuhian ni Carla ngadto ni Tonying.

“Salamat Carla nga nagkakita ta. Ug nakita ko ang atong anak.  Gimahal tika Carla.    Namunga  gyud  ang  akong   pagkamahiligon  sa kinilawng bungoton.  Nakapaliwat ko.”  Nanglugmaw ang luha sa mga mata ni Tonying.

malipayon kaayo si Tonying uban ni Carla uban sa ilang anak

Mainitong   gigakos  ni  Tonying  si  Carla ug ang  ilang anak nga masuso.   Nagkatinutokay sila.    “Carla,   mangilaw na pud ko ha.”  Pakomedya niya ngadto ni Carla.

“Ikaw gyud Nying,   dukirok  ka   kaayo sa  pagkamangingilaw.  Sama  ka  sa  isdang piranha.   Walay busganan.   Walay  pagkatagbaw.   Basta kinan-anay na ug kinilawng litob.” dala agik-ik   nga   tubag   ni    Carla. 

Nidulot   sa   kinahiladman  ni   Tonying   ang  matintalong agik-ik ni Carla ug natukbil ang tinipigan niyang kusog.  Mas nisamot  kaputi  karon  si Carla.  Bigot gihapon kaayo siya tan-awon.  Pinadunghay  ang buhok.   Puwahon  tan-awon  iyang aping   timaan sa  iyang pagkahingaon ug tamatis ug karots.    Wala na  kini  magkadusingot.  Dili sama kaniadto sa kan-anan sa Pasil. Daghan   na  siya   ug   sulugoon  sa iyang kan-anan. 

“Carla, dali na. Mangita ta ug kapahilunaan.  Atong  sumpayan ang  anib  sa  atong  gugma.  Naglimbag-limbag  ug nagpanikad  si Tonying.  Dugay na siya  nga napunduhan  ug  kusog sa pagpinaabot niining panahona nga muabot.   Gustong niyang banhawon   ang   kainit   nga    iyang  gipabawon   ni   Carla  sa dihang   nananghid   kini   kaniya    kaniadto.

 Nalimtan    niya    nga    nagkugos   pa   si Carla  sa ilang  anak   sa   dihang   iya   kining   gipa-arakan   sa  nagpungasi niyang  mga halok sa gugma.

“Uhaa, uhaaa.”  nakahilak   ang bata nga gikugos ni Carla. Tataw   nga   natugaw kini sa gibuhat  ni   Tonying ngadto ni  Carla.

“Tan-awa,  Nying  hasta si Baby Tony  nakahilak  sa kalipay nga nakakita nimo.”  ni  Carla  nga   nagyugyog  sa   anak  aron  pahilumon. 

Nipasuwabi ni Carla ang kalipay nga hilabihan. Nigilak ang ilang   mga   mata.  Nanan-aw sa kalendaryo  para   sa  petsa   sa umaabot   nilang   kasal  ug   bunyag sa ilang anak.  Wala na mapugngi  pa  si  Baby Tony nga    ningaab, “Uhaa.. uhaaa”.  (KATAPOSAN). 


(Napatik na kining maong sugilagming sa Banat News kaniadtong Marso 1, 2012, pamantalaan nga binisaya sa dakbayan sa Sugbo ug sa Patnubay.org, website sa mga magsusulat nga OFW's kaniadtong Marso 2, 2012, ubos sa ulohan, "KINILAWNG BUNGOTON".)